Naar een klimaatbestendige en waterrobuuste gemeente
Onder klimaatadaptatie verstaan wij het aanpassen van de leefomgeving aan klimaatverandering. Het verminderen van de effecten van de gevolgen van heftige regen, toenemende hitte en droogte en de stijgende zeespiegel, staan hierbij voor ons centraal. Op basis van de Uitvoeringsagenda Klimaatadaptatie hebben we in 2023 verdere uitvoering gegeven aan de in 2020 vastgestelde strategie om stapsgewijs te komen tot een klimaatbestendige en waterrobuuste gemeente. Dit doen we niet alleen, maar samen met onze inwoners en partners in de regio.
Bewustwording en stimuleren
De aan klimaatadaptatie gerelateerde subsidies van 2021 en 2022 hebben we begin 2023 geëvalueerd. Op basis van deze evaluatie is een nieuwe subsidieverordening opgesteld voor 2023 en 2024. In het derde en het vierde kwartaal van 2023 zijn 44 subsidies verleend. Met behulp van deze subsidies is 314 m2 groen dak en ruim 4.600 liter regenwateropvang gerealiseerd. Op basis van de evaluatie van de verschillende klimaatadaptieve maatregelen is besloten dat we een vervolg geven aan de actie geveltuinen. In 2023 zijn er 35 geveltuinen aangelegd.
Lokaal hitteplan
In 2023 hebben we een lokaal hitteplan opgesteld. Het doel van dit plan is kwetsbare groepen zoals ouderen en bewoners van zorglocaties te informeren over de mogelijke maatregelen tegen hitteoverlast. We werken bij de uitvoering van het lokaal hitteplan samen met de GGD, GHOR en het Rode Kruis.
Klimaatadaptief bouwen en inrichten
Klimaatadaptatie brengen we in bij ruimtelijke ontwikkelingen en nieuwbouw. Dit doen we onder andere door middel van het opstellen van anterieure overeenkomsten. Hiermee vragen we ontwikkelaars in een zo vroeg mogelijk stadium om na te denken over de klimatologische opgave die er ligt en over de mogelijke maatregelen die zij in dit verband kunnen nemen. Daarnaast toetsen we ontwikkelplannen op vaste momenten op klimaatbestendigheid en waterrobuustheid. Hiervoor vormt het convenant Klimaatadaptief bouwen 2018 de basis. Bij (kleine) afwijkingen van het bestemmingsplan vragen we nu om een extra inspanning ten behoeve van het treffen van klimaatadaptieve maatregelen. En op basis van de gebiedspaspoorten en de funderingsviewer – KCAF funderingsloket Groene Hart – beoordelen we inmiddels locatiegericht welke maatregelen een bijdrage leveren aan het voorkomen van de negatieve effecten van klimaatverandering. Desalniettemin blijkt de opgave om klimaatadaptief te bouwen en in te richten lastig; vooral door de hoge woningdichtheid. Slimmer en meervoudig ruimtegebruik is daarom gewenst. (Zie in dit verband ook de Toekomstvisie.)
Klimaatadaptief inrichten van openbare ruimte
Het klimaatadaptief inrichten van de openbare ruimte is een lastige opgave. We zijn daarom een pilot gestart met Elzenhof. Onderdeel van deze pilot is een onderzoek naar verschillende typen groene verharding, het stabiliseren grondwater en het beperken van de zetting. Verder is bij de herinrichting een groot deel van de Dunantlaan vergroend. Dit heeft geresulteerd in minder verharding en groene parkeerplaatsen. Daarnaast is een groot deel van de nieuwe verharding afgekoppeld en aangesloten op omliggend oppervlaktewater. Voor deze vergroeningsmaatregelen is een rijkssubsidie (impulsregeling) ontvangen.
Delen van kennis over klimaatadaptatie
Als gemeente hebben we een interactief dashboard op buurtniveau voor klimaatadaptatie. Dit noemen we de gebiedspaspoorten. Deze gebiedspaspoorten zijn in 2023 geactualiseerd en doorontwikkeld, onder andere door in te zetten op eenvoudiger taalgebruik. Want de gebiedspaspoorten dienen onder meer als communicatiemiddel en informatievoorziening bij gebiedsontwikkeling en omgevingstafels. Onze gebiedspaspoorten hebben inmiddels een aantal andere gemeenten geïnspireerd en aangezet tot het ontwikkelen van soortgelijke paspoorten.
Impulsregeling Ruimtelijke adaptatie (rijkssubsidie)
Door het uitstellen van het project Willem de Zwijgerstraat is de gemeente € 66.000 aan rijkssubsidie misgelopen. We hebben echter een wijzigingsverzoek ingediend zodat de voorgestelde maatregelen nu in andere projecten kunnen worden uitgevoerd. Dit wijzigingsverzoek is goedgekeurd. Hierdoor kan toch nog gebruik gemaakt worden van de rijkssubsidie. In 2023 is een extra aanvraag ingediend voor het vergroenen van de speelplek Boterbloem in de wijk Weideveld. Uit de hittestresstest bleek immers dat deze plek een belangrijk knelpunt is. Inmiddels is bekend dat deze aanvraag is goedgekeurd. De speelplek kan daardoor in 2024/2025 worden vergroend.